Utrecht

De gotische Domkerk in het hart van Utrecht staat symbool voor de stad. De Dom werd in 1254 gebouwd en heeft sindsdien al vele restauraties en verbouwingen gehad. De meest ingrijpende aanpassing is het instorten van het middenschip in 1674 en het slopen van dat deel in 1826. Sindsdien staat de toren los van de rest. De gotische kerk is oorspronkelijk een Rooms-katholieke kerk. Sinds 1580 is de Dom van Utrecht een protestantse kerk. De soberheid in het interieur verraadt dit meteen na binnenkomst. Je kunt de Dom van Utrecht gratis binnenwandelen. Een vrijwillige donatie wordt wel op prijs gesteld.

Met zijn ruim 112 meter hoogte is de Domtoren de hoogste kerktoren van Nederland. Ook de binnenkant is opmerkelijk te noemen. Een mozaïekvloer uit de dertiende eeuw of muurschilderingen van 1430 zijn geen uitzonderingen. Wie van een spectaculair uitzicht wil genieten, moet zeker de toren beklimmen. Dat is gezien de hoogte een aardige inspanning. In totaal moet je 465 treden omhoog om van het uitzicht over Utrecht te genieten.

Het fenomeen grachten zul je in verschillende Nederlandse steden terugvinden. Amsterdam is er zelfs beroemd om. Misschien zijn de Utrechtse grachten nog wel wat karakteristieker. Dat komt door de aanwezigheid van de zogenaamde werfkelders. Die zie je eigenlijk alleen maar in Utrecht. Deze kelders werden sinds 1150 aangebracht in de grachten. Ze zijn bedoeld als opslag- en doorgangsruimte voor goederen die gelijkvloers aan- en afgevoerd konden worden over water.

Tegenwoordig gebeurt het vervoer van goederen niet meer door de grachten en hebben de werfkelders hun oorspronkelijke rol verloren. De kelders hebben nieuwe functies gekregen. Zo zit er aardig wat horeca in de kelders. De onder straatniveau aangebrachte terrassen worden veelal gebruikt als horecaterras. Sommige werfkelders zijn getransformeerd tot (uitbreiding van een) woning of kantoor. Sommige werfkelders worden nog steeds als opslagplaats gebruikt.

De stad Utrecht is al jarenlang een belangrijk spoorknooppunt binnen Nederland. Het is zelfs zo erg dat als Station Utrecht CS problemen heeft, het treinverkeer in een groot deel van het land ontregeld wordt. Het is bijna een vanzelfsprekendheid dat juist in een stad als Utrecht een museum staat dat de geschiedenis van de spoorwegen en treinen in Nederland laat zien. Het Spoorwegmuseum is tegenwoordig gevestigd in en rond het voormalige Maliebaanstation. Het is een breed georiënteerd museum waarin alle facetten van spoorwegen en treinen de revue passeren. Natuurlijk kun je hier verschillende treinstellen in het echt zien, zoals verschillende stoomlocomotieven uit de negentiende en twintigste eeuw en elektrische treinen waaronder de Hondekop en de Sprinter.

Tegenwoordig kun je het Spoorwegmuseum met de trein bereiken. Dat kan via een speciale pendeldienst die van Utrecht Centraal naar Utrecht Maliebaan rijdt. Dat gebeurt ieder uur, tijdens de openingstijden van het Spoorwegmuseum. Je hoeft hier geen speciaal kaartje meer voor te kopen. Sinds Utrecht Maliebaan een regulier tariefpunt is kun je de rit via je OV-kaart betalen.

Het Centraal Museum is een geliefde culturele bezienswaardigheid in de stad Utrecht. In dit museum staan kunst en cultuur centraal. Zowel oude als moderne kunst worden hier op een bijzondere manier samengevoegd. Ook qua kostuums wordt oud en nieuw met elkaar verweven. Zo zijn er naast de 18de-eeuwse kostuums ook creaties van het fashion duo Victor & Rolf te vinden. Met een bezoek aan dit museum krijg je een prima beeld van de stad Utrecht en zijn geschiedenis. Het Nijntje-museum en het Rietveld Schröderhuis maken deel uit van het Centraal Museum.

Utrecht telt een aantal hofjes. Dit zijn binnenplaatsen of binnentuinen waar een aantal woningen omheen liggen. Vaak werden dit soort hofjes aangelegd als liefdadigheidshofje of met een religieuze achtergrond, zoals een begijnhof. In sommige gevallen was armoede een reden om een hofje te stichten. Arbeidershofjes waren bedoeld voor mensen met weinig geld. Een aantal van dit soort bijzondere plekjes hebben de tijd doorstaan. Zo ook in Utrecht. Daar zijn bijvoorbeeld het Bruntenhof en het Doelenhofje geliefde oases van rust binnen de steeds drukker wordende binnenstad. Sommige hofjes laten overdag bezoekers toe. Respecteer dan in ieder geval wel de privacy en de rust van de bewoners.

Van alle monumentale panden in Utrecht is het stadhuis zeker een van de meest opvallende. Dat komt door de neoclassicistische gevel die gedomineerd wordt door vier dorische zuilen. Het gebouw lijkt daardoor ouder dan het is. Het oudste en meest aanwezige deel van het stadhuis van Utrecht stamt uit 1830. Het werd door stadsarchitect Johannes van Embden ontworpen. De ligging aan de Oudegracht zorgt voor een extra mooi plaatje.

Sinds 1956 kun je in Utrecht Museum Speelklok bezoeken. Vroeger heette het Nationaal Museum van Speelklok tot Pierement. De naam is veranderd, de inhoud is al jarenlang vrij identiek. In Museum Speelklok kun je kennismaken met de wondere wereld van automatisch spelende muziekinstrumenten. Binnen de collectie vind je onder andere speeldozen, klokken met speelwerken, dansorgels en natuurlijk de als typisch Nederlands beschouwde draaiorgels. Als je alles over deze automatische instrumenten wilt weten dan kun je ervoor kiezen om aan de rondleiding deel te nemen. Hiervoor hoeft geen toeslag betaald te worden.

Gerrit Thomas Rietveld wordt tot de belangrijkere Nederlandse architecten en meubelontwerpers uit de twintigste eeuw gerekend. Rietveld was onder andere lid van de kunstbeweging De Stijl en sloot zich in de jaren dertig aan bij het nieuwe bouwen. Het meest bekende pand dat Rietveld ontworpen heeft, is het Rietveld Schröderhuis. Het werd ontworpen in opdracht van mevrouw Truus Schröder-Schräder en gebouwd in het jaar 1924. Sindsdien wordt het beschouwd als een van de iconen van de Moderne Beweging in de architectuur. Het huis is nu een museum. Het Rietveld Schröderhuis staat sinds 2000 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO, zodat hopelijk nog vele generaties na ons kunnen genieten van de manier waarop Rietveld deze Utrechtse woning ontworpen heeft.

Langs de grachten van Utrecht zul je tal van monumentale panden ontdekken. Klassieke gevelstijlen zoals trapgevels, klokgevels en puntgevels staan klaar om ontdekt te worden tijdens een wandeling door de historische binnenstad van Utrecht. Let ook op de soms zeer bijzondere gevelstenen die je op sommige gevels aantreft. Deze decoratieve stenen waren de voorlopers van huisnummers. De Oudegracht is onder andere door zijn lengte een leuke locatie om huisjes te kijken. Een pand dat specifiek genoemd mag worden is huisnummer 133 aan de Oudegracht. Dit grachtenpandje stamt uit de veertiende eeuw, waarmee het tot de oudste nog bestaande panden van Utrecht behoort. De klokgevel is wat recenter aangebracht: in de 18e eeuw. Daarnaast is dit het kleinste huisje aan de Oudegracht. Dat is mede te danken aan het feit dat het oorspronkelijke pand in 1581 in tweeën gedeeld werd.

Eigenlijk ligt Kasteel de Haar net buiten de stad Utrecht. Het behoort tot de plaats Haarzuilens dat op zijn beurt wel onderdeel is van de gemeente Utrecht. Met het openbaar vervoer ben je al snel een uurtje onderweg vanuit Utrecht Centraal, terwijl het daar slechts 10 kilometer vandaan ligt. Kasteel de Haar is een indrukkend monumentaal kasteel. Het neogotische ontwerpen komt mede door het roodbruine baksteen prima uit de verf.

Trek gerust wat tijd uit als je Kasteel de Haar wilt bezoeken. Het middeleeuwse kasteel is immers het grootste kasteel van Nederland. Hier kun je na betaling zien hoe de rijke familie van Zuylen vroeger leefde. Rondom het kasteel liggen het park en de tuinen met een totale oppervlakte van 55 hectare. Je kunt de prachtige Stijltuinen van Kasteel de Haar ook bezoeken zonder dat je het kasteel zelf bezoekt.