Top 10 musea in Nederland

Het meest beroemde museum van Nederland is het Rijksmuseum in Amsterdam. Fervente bezoekers en inwoners van de stad noemen het ook wel ’t Rijks. Op internationaal niveau heeft dit museum al jaren naam en faam opgebouwd. Het onlangs renoveerde Rijksmuseum is gevestigd in prachtig pand wat speciaal voor dit museum in 1876 werd gebouwd. De Nederlandse architect Pierre Cuypers kreeg de eer toebedeeld om het ontwerp te schetsen. Dit heeft ertoe geleid dat Cuypers later ook het Centraal Station van Amsterdam aan zijn portfolio mocht toevoegen. Het Rijksmuseum van Amsterdam is gelegen aan de Singelgracht en Stadhouderskade, ter hoogte van het Museumplein. De verworven collectie bestaat uit uitmuntende kunstwerken die afkomstig zijn van vanuit de hele wereld.

Onder de pronkstukken bevinden zich “De Nachtwacht” van Rembrandt van Rijn, “Het Melkmeisje” van Johannes Vermeer, “De bedreigde zwaan” van Jan Asselijn en “De aardappeleters” van Vincent van Gogh. Verder tref je tussen een collectie van meer dan zeshonderdduizend kunstwerken werken van onder andere Rafaël, Aelbert Cuyp, Edvard Munch, Marco Dente, Giambologna, Goya, Frans Hals en Peter Paul Rubens. Elke etage van het Rijksmuseum omvat een kunstcollectie uit een bepaalde periode.

Op de begane grond is een ruimte gereserveerd voor speciale collecties en kunst uit de periode tussen twaalfde en zestiende eeuw. De eerste verdieping is gericht op de achttiende en negentiende eeuw. De tweede verdieping betreft de zeventiende eeuw. En de derde verdieping staat geheel in het teken van de twintigste en eenentwintigste eeuw.

Aan het Museumplein in Amsterdam bevindt zich het Van Gogh Museum. Het moderne pand huisvest een allesomvattende collectie die het leven en werk van kunstschilder Vincent van Gogh op uiteenlopende wijzen belichten. De kunst doorloopt een aantal fases waarin het werk van Gogh te typeren is. Zo speelde hij in zijn beginperiode veel met licht en donker en schilderde hij in de periode waarin hij bij zijn broer in Frankrijk verbleef voornamelijk het Franse landschap, het leven langs de Seine in Parijs en de natuur. Op het moment dat hij in een inrichting verbleef kwam zijn voorkeur voor de Japanse prentkunst naar boven. Het heeft geresulteerd in het prachtige werk ‘Amandelbloesem’, wat eveneens in het Van Gogh Museum tentoongesteld wordt.

Een bezoek aan het Van Gogh Museum in Amsterdam is meer dan een gewoon museumbezoek. Het levensverhaal, wat onderdeel van de tentoonstelling is, schetst een realistisch beeld over deze kunstenaar en hoe dat tot een einde kwam.

Wat ooit in 1923 begon als het ‘Museum van den Arbeid’ is door de jaren heen uitgegroeid tot het wel geprezen, wetenschappelijk en technologisch museum NEMO. Als locatie werd er voor dit museum gekozen voor de Oosterdok in het Oostelijk Havengebied. Het gebouw, waarin het NEMO Museum tegenwoordig is gevestigd, is in het oog springend. Niet alleen door de ligging, maar juist door de vorm en de kleur die dit gebouw heeft gekregen. Het is te danken aan Renzo Piano, een Italiaans industrieel ontwerper en architect die ook deels verantwoordelijk gehouden mag worden voor het ontwerp van Centre Pompidou in Parijs. De vorm wordt omschreven als een theatrale contravorm die de ingang van de IJ-tunnel weerspiegelt.

In het NEMO-museum tref je het heden en het verleden in de vorm van technologie en wetenschap. Bijna twintigduizend objecten laten je zien hoe energie onze moderne maatschappij heeft beïnvloed. Daarnaast geeft dit museum je de kans om zelf de proef op de som te nemen. Je kunt er uiteenlopende demonstratie bijwonen en dingen uitproberen. Vergeet vooral niet om de innovatieve galerij op de tweede verdieping te bezoeken. Pas dan zul je je beseffen hoe hard de ontwikkelingen van apparaten zijn gegaan. Op het dak van het NEMO Museum kun je rustig even bijkomen van alle indrukken. Onder het genot van een hapje en/of drankje heb je fantastisch uitzicht over de stad Amsterdam.

In de provincie Gelderland kun je bij de stad Arnhem een leuk openluchtmuseum bezoeken. Jong en oud kan hier genieten van allerlei herkenbare en minder herkenbare Nederlandse gebruiken, rituelen en architectuur uit heden en verleden. Het Nederlandse Openluchtmuseum in Arnhem brengt je werkelijk terug in de tijd. Het decor is een weerspiegeling van Nederland zo’n twee eeuwen geleden. Figuranten van het museum kruipen in de huid van de Nederlander tijdens het alledaagse leven in de negentiende eeuw.

Op het ongeveer vier-en-veertig hectare tellende gebied zijn zo’n honderd museale gebouwen, molens en boerderijen te vinden die je als bezoeker kunt bezichtigen. Het Indische Achterwerf staat in het teken van voormalig Nederlands-Indiërs die er woonden. In de Plaggenhut kun je met eigen ogen aanschouwen hoe de armsten onder ons leefden en woonden tijdens het begin van de twintigste eeuw. Dan is er ook nog een papiermolen, een tramremise, een radmakerij, een overslag loods van Van Gend & Loos, een palingleurdershut en boerderijen en bruggen zoals je die alleen in Giethoorn zou treffen.

Her en der op het landgoed kun je demonstratie bijwonen, zoals die van een smid in de smederij, een boerin die al haar kookgeheimen met je deelt of een touwslager die je alles leert over koptouw, hoorntouw en koetouw en nektouw. Kijk voor de recentste activiteiten op de website van Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.

Al in de negentiende eeuw opende in Amsterdam een kunstmuseum. Het kreeg de naam ‘Suasso-Museum’, een verwijzing naar de schenker van de eerste kunstverzameling Sophia Adriana Lopez Suasso – de Bruijn. Het Stedelijk Museum van Amsterdam aan de Paulus Potterstraat was destijds samen met het Rijksmuseum en het Concertgebouw onderdeel van drie belangrijke culturele gebouwen. Later is hier het Van Gogh Museum aan toegevoegd. Inmiddels vormen deze topmusea populaire bezienswaardigheden aan het museumplein in Amsterdam.

Het Stedelijk Museum Amsterdam is een museum voor moderne, hedendaagse kunst en vormgeving. Je kunt in dit museum uiteenlopende ontwikkelingen in kunst en design aanschouwen die je terugvoeren naar het jaar 1880 tot waar we nu zijn. Deze collectie wordt de ‘Stedelijk Base’ genoemd en is gevestigd in de Lower Level Gallery. Bekende en invloedrijke kunstenaar die hier de revue passeren, zijn Barnett Newman, Piet Mondriaan, Yves Klein, Kazimir Malevich, Nola Hatterman, Yayoi Kusama, Jeff Koons en Anselm Kiefer. Daarnaast biedt het Stedelijk Museum doorgaans veel ruimte voor experimentele kunst.

De oprichting van het Kröller-Müller Museum brengt ons terug naar het jaar 1938. Het is aan Helene Kröller-Müller te danken dat we nu vandaag op haar voormalige landgoed kunnen genieten van kunst in de breedste zin van het woord. Helena erft samen met haar man de succesvolle onderneming van haar vader, waardoor het hen op financieel gebied jaren aardig voor de wind gaat. Helene richt zich op filosofie en kunst. De zin ‘spiritus et materia unum’, wat zoveel betekent als ‘geest en materie zijn één’ wordt haar levensfilosofie. Ze volgt kunstbeschouwingslessen en begint een bescheiden verzameling kunst en antieke meubelen aan te leggen. Uiteindelijk is het voornamelijk moderne schilderkunst die haar aandacht trekt. Na jaren verzamelen wordt haar snel groeiende collectie kunst tentoongesteld in een pand naast het hoofdkantoor van het bedrijf van haar man ‘Müller & Co” aan de Lange Voorhout in Den Haag. Haar museum is daarmee een feit.

Uiteindelijk gaat Helene’s wens in vervulling en wordt er omstreeks 1937 een museum gebouwd op de door haar zo geliefde Veluwe. De Belgische architect Henry van de Velde mag zich hard maken voor het ontwerp. Ook haar villa ‘Goot Haesebroek’ wordt ingericht als Rijksmuseum. Haar liefde voor het werk van Van Gogh groeide uit tot een magistrale collectie. Na een uiteindelijk roerig leven komt Helene in 1939 te overlijden. Haar uitmuntende collectie kunst is eerder al in een door haar opgerichte stichting ondergebracht en door onderhandelingen in het bezit van de Nederlandse staat gekomen. Haar erfenis en gedachtegoed worden daarna volgens strikt richtlijnen opgevolgd en tentoongesteld aan het grote publiek.

Tot op de dag van vandaag vormt haar collectie het stralende middelpunt van het Kröller-Müller Museum in Nationaal Park De Hoge Veluwe.

Dankzij een fusie tussen het Zoölogische Museum Amsterdam, Het Natuurhistorische Museum Naturalis en het Nationaal Herbarium Nederland ontstond in 2012 het Naturalis Biodiversity Center in Leiden. Het museum zet zich stevig in voor het beschrijven en behouden van biodiversiteit. Als bezoeker kun je hier met al je zintuigen aan de slag. Jong en oud kan op ontdekking uit gaan om alle geheimen uit de natuur te ontrafelen. Verschillende museumzalen zijn ingericht op uiteenlopende onderwerpen. Denk hierbij aan de aarde, de dood, de ijstijd, de verleiding, de vroege mens, dinotijd, leven en LiveScience.

Onder de collectie bevinden zich zo’n veertig miljoen objecten die in ruim tweehonderd jaar verzameld zijn. De geologische verzameling Naturalis omvat meer dan drie miljoen fossielen. Dat alles in de natuur met elkaar samenhangt, wordt heel duidelijk in dit Naturalis Biodiversity Center. Op de begane grond van het museum is een restaurant te vinden en op de negende verdieping kun je eventueel even bijkomen in het café. Voor de liefhebbers zijn er ook picknickplekken ingericht. Zowel binnen als buiten.

Het Maliebaanstation in Utrecht is het leukste station van Nederland. Hier bevindt zich namelijk het Spoorwegmuseum. De entree van dit museum is veelbelovend. Als echte reiziger stap je het Maliebaanstation uit 1874 binnen. Alles wat je ooit wilde weten over treinen, locomotieven, transport en stations wordt hier tentoongesteld. Daarnaast zijn er wisselende tentoonstellingen, is er een theater te bezoeken of kun je genieten in één van de attracties die dit museum rijk is.

De topattractie van het Spoorwegmuseum is ‘De Arend’. Als eerste stoomlocomotief van Nederland vormde deze trein in 1839 een waar spektakel. In het Techlab XL kunnen (aankomende) techneuten, treinfanaten en andere nieuwsgierigen alles te weten komen over de werking van de trein. En tijdens de wintermaanden kun je hier zelfs schaatsen. Als je niet oppast kom je in dit veelzijdige museum tijd te kort.

Op steenworp afstand van ‘het torentje’ van onze premier, naast het Binnenhof in Den Haag, bevindt zich het Mauritshuis. Al in de zeventiende eeuw werd het Mauritshuis als woonhuis gebouwd voor graaf Johan Maurits van Nassau-SIegen. Hij stond ook wel bekend als ‘de Braziliaan’, aangezien hij omstreeks de zeventiende eeuw koloniaal bestuurder van Brazilië was. Het Mauritshuis werd in opdracht van deze graaf gebouwd als paleis naar een idee van architect Jacob van Campen. De stijl van het ontwerp laat zich omschrijven Hollands classicisme. Het gebouw kreeg al snel de bijnaam van ‘Suikerpaleis’, omdat het gebouwd is dankzij de inkomsten die graaf Johan Maurits van Nassau-Slegen in Brazilië opdeed tijdens de handel in rietsuiker. Sinds 1822 is het Mauritshuis ingericht als museum.

Tegenwoordig kun je het voormalige paleis van de graaf bezoeken om er te genieten van uiteenlopende schilderkunst. Onder de collectie van het Mauritshuis bevinden zich uitmuntende werken van de Nederlandse schilderkunst. Zo hangt hier ‘Het Puttertje’ van Fabritius, ‘Meisje met de parel’ van Vermeer en ‘De Stier’ van Potter. Naast de vele Hollandse meester van de schilderkunst tref je hier ook Vlaamse grootheden als Rubens, Ruysdael en Coorte.

In de gezellige stad Zwolle kun je gemakkelijk meerdere dagen vertoeven. Deze Hanzestad van de provincie Overijssel ligt aan het Almelose Kanaal en de Nieuwe Vecht. Naast de gezellige terrassen, het culinaire aanbod en de mooiste boekhandel van Nederland, heeft Zwolle ook nog eens een meer dan prachtig museum. Museum de Fundatie aan de Blijmarkt is een in het oog springend museum.

Architect Hubert-Jan Henket heeft oude en nieuwe architectuur op een zeer succesvolle manier weten te combineren. Op het neoclassicistische gebouw uit de negentiende eeuw heeft hij namelijk een ‘keramische wolk’ gecreëerd, die volledig bekleed is met wit en lichtblauwe tegeltjes. Deze keramische tegeltjes zijn vervolgens afkomstig van het oudste Nederlandse bedrijf op het gebied van keramiek en glazuur, Koninklijke Tichelaar Makkum. De keramische wolk levert het museum zo’n duizend vierkante meter extra aan tentoonstellingsruimte.

De collectie van Museum de Fundatie telt zo’n elfduizend objecten uit binnen- en buitenland. De basis van de collectie werd gelegd door Dirk Hannema, stichter van de Hannema-de Stuers Fundatie en oud-directeur van Museum Boijmans in Rotterdam. Inmiddels omvat de collectie voornamelijk moderne en hedendaagse kunst, oude kunst, kunstnijverheid en niet-westerse kunst. Bij Kasteel Nijenhuis, waar Dirk Hannema in 1984 is overleden, kun je tegenwoordig in de beeldentuin een collectie van ruim honderd beelden bewonderen.

Kasteel Nijenhuis, dat gelegen is tussen de dorpen Heino en Wijhe, vormt een dependance van Museum de Fundatie. Het huis zelf is tegenwoordig eveneens opengesteld voor het publiek.