Volendam

De Volendamse Dijk is het episch centrum van Volendam. Hier is het vrijwel altijd levendig. Waren het vroeger vooral de vissers en vissersvrouwen die op de Dijk aanwezig waren, tegenwoordig zie je vooral toeristen rondlopen op deze lange weg. Wie naar de Dijk in Volendam wil navigeren die tikt het beste Haven, Noordeinde of Zuideinde in. Dit zijn de officiële straatnamen die aan deze lange dijk gegeven zijn.

Aan de Dijk vind je tal van horecagelegenheden, waar natuurlijk vooral de bekende palingsound uit de luidsprekers komt. Op de Dijk flaneer je, winkel je en zorg je ervoor dat je niet verhongerd of uitdroogt. Aan de Dijk vind je verder de voormalige visafslag, waar tegenwoordig een winkel in zit. De in 1934 gebouwde buitendijkse visafslag is een van de belangrijkste monumenten van het dorp.

Wil je kennismaken met de geschiedenis, de tradities en hoe het is om door de jaren heen te leven in Volendam? Dan moet je zeker het Volendams Museum bezoeken. Ze doen dat op een zorgvuldige manier, waardoor je het gevoel hebt echt een stukje kennis over Volendam rijker geworden te zijn. Leer over de lokale klederdracht en bewonder de typisch Volendamse interieurs. Een aparte ruimte binnen het museum is ingericht als een sigarenbandjeshuisje. Door middel van het in mozaïek plaatsen van sigarenbandjes zijn er verschillende kunstwerken gemaakt.

Volendam zou Volendam niet zijn zonder de havens. Ja, we schrijven ‘havens’ in plaats van ‘haven’. Want net ten zuiden van de oude haven van Volendam vind je een jachthaven die een extra toeristische hotspot binnen het dorp vormt. De Marina Volendam is honderd procent bedoeld voor recreatieve boten. Bij de marina ligt een geweldig vakantiepark van Landal en er zit wat horeca en winkels. In het ernaast gelegen paviljoen Smit-Bokkum kun je gratis het Palingsoundmuseum bezoeken dat op de zolder aangelegd is. Hier wordt het succesverhaal van de Volendamse muziekindustrie verteld. Leuk detail is dat Jan Smit eigenaar is van dit museum.

Aan de oude haven van Volendam kun je een mix zien van traditionele visserskotters, plezierboten en vooral in de zomermaanden geregeld wat grotere jachten. Vanaf de buitenste dijk heb je een mooi uitzicht op de haven en de levendige Volendamse Dijk aan de ene kant en het rustgevende IJsselmeer aan de andere kant.

Hotel Spaander is een begrip in Volendam. Dit hotel is al operationeel sinds het jaar 1881. Daarvoor was het gebouw al in gebruik als café. Eigenaar Leendert Spaander nodigde kunstenaars uit de hele wereld uit om naar Volendam te komen. Zij konden schilderen in het atelier achter het hotel. De schilders die de uitnodiging accepteerden raakten geïnspireerd door de Volendamse kleding, de zee en het achterliggende landschap. Geregeld ontving Spaander een schilderij als dank. Dit was het begin van een kunstcollectie die later door de dochters van Spaander flink uitgebreid is. Een deel van deze kunstcollectie is nu te bewonderen aan de wanden van het hotel waarin redelijk wat beroemdheden geslapen hebben.

Het is voor veel toeristen onderhand een ‘must-do’ als je in Volendam bent: op de foto gaan in traditionele Volendammer klederdracht. Deze supertoeristische activiteit vindt al meer dan honderd jaar gretig aftrek. Aan de Volendamse Dijk zitten meerdere fotografen waar je een blijvende herinnering in een Volendams kostuum vast kunt laten leggen. Veel beroemdheden en normale stervelingen zijn je al voorgegaan, wat te zien is in de etalages van deze goedlopende fotozaken. Welke de beste is? Dat mag je zelf beslissen. Foto de Boer is de oudste en meest bekende, maar dat betekent niet dat de rest niet net zo goed is. Kijk vooral even naar de voorbeelden en kijk wat jou persoonlijk het meeste aanspreekt.

Is het een museum? Is het een fabriek? Is het een winkel? Het is alledrie: de Cheese Factory Volendam heeft als hoofddoel om kaas en bijproducten zoals kaasschaven te verkopen aan toeristen. Een deel van de zaak is als een soort van museum ingericht, waar je kunt zien hoe Hollandse kazen gemaakt worden en welke apparatuur daarbij aan te pas komt. Verwacht geen grootse museum met een enorme expositie waar je urenlang mee zoet bent. Maar omdat het gratis is, kan het zeker de moeite waard zijn om even binnen te kijken.

Wie aan Volendam denkt, die denkt al snel aan paling. Hoewel palingen in vrijwel alle oppervlaktewateren in en rond Europa voorkomt, staat Volendam bekend om de paling die hier al jarenlang in het IJsselmeer gevangen wordt. Op een gegeven moment werd er zoveel paling gevangen dat men quota in heeft moeten stellen. Het aantal beroepsvissers dat op de paling (of Europese aal) vist, is in de loop van de jaren flink afgenomen. Het gevolg van de sterk gereduceerde palingvangst is hoge prijzen voor de paling. Deze vis wordt vaak duurder betaald dan veel andere vissoorten.

De reden waarom specifiek de paling uit Volendam zo beroemd is, is de manier van roken. De familie Smit-Bokkum weet al generaties lang hoe ze met een uniek rookproces voor de smakelijkste paling kunnen zorgen. Je kunt de paling op verschillende plekken in Volendam kopen. Voor ons hoort een broodje paling op De Dijk echt bij een dagje Volendam.

Volendam is natuurlijk meer dan de lange dijk en de havens. Volendam heeft ook een historisch centrum. Die noemen ze hier Het Doolhof. Tegenwoordig wordt een ander stukje van het centrum in een adem met Het Doolhof genoemd: de Oude Kom. De naam Het Doolhof laat zich simpelweg verklaren. Er is hier geen sprake van een duidelijk bedacht stratenplan, waardoor locals het al snel een doolhof noemde. Deze naam is nu algemeen gebruikt voor het centrum van Volendam. Waar het winkelaanbod op De Dijk zich beperkt tot toeristische winkels, daar vind je in Het Doolhof en De Kom het leukere winkelaanbod. Belangrijker voor toeristen is dat je in dit deel van Volendam de nodige traditionele huisjes kunt vinden.

Het pittoreske Marken is een ander vissersdorp dat vaak in één adem genoemd wordt met Volendam. Dat komt vanwege de ligging en de overeenkomsten. Waar Volendam erg druk kan zijn, daar wordt Marken wat meer als het traditionele dorp gepromoot. Dankzij de Volendam Marken Express kun je comfortabel en gemakkelijk tussen de twee dorpen pendelen. Zo vang je drie vliegen in een klap: Volendam, Marken en een aangenaam boottochtje waarbij je een prachtig uitzicht krijgt over beide dorpen en het IJsselmeer. De dorpskern van Marken is vrij klein. Dat concentreert zich rond de vissershaven. Wil je naar de vuurtoren van Marken (het Paard van Marken) lopen, dan ben je een half uurtje onderweg (enkele reis).

De boottocht duurt ongeveer 30 minuten enkele reis. Je kunt zowel enkele reizen als retourtickets kopen. Het handigste is als je je tickets voor deze boottrip vooraf online koopt. Je hoeft hierbij geen datum en/of tijd te kiezen. Het e-ticket zorgt er wel voor dat je sneller aan boord kunt omdat je niet eerst ter plaatse in de rij hoeft te staan voor een ticket. Er vinden meerdere afvaarten per dag plaats.

Er is een tweede plaats die onlosmakelijk met Volendam verbonden is en dat is Edam. Samen met Volendam vormt Edam de gemeente Edam-Volendam. Edam ligt net iets verder landinwaarts en heeft een totaal ander karakter dan Volendam. Het staat bekend om de typische Edammer kazen. Inmiddels is de grootschalige kaasproductie in en rond Edam overgegaan op Goudse kaas. Desalniettemin blijft Edam beroemd om de bolvormige Edammer kazen. Deze wordt lokaal nog op kleine hoeveelheden ambachtelijk gemaakt. Behalve de geschiedenis als kaasstad is er nog een reden om een bezoek aan Edam te koppelen aan je dagje Volendam. Edam is een prachtig voorbeeld van een authentiek Hollands plaatsje. De combinatie van waterwegen, bruggen en monumentale huizen maken van Edam een schilderachtige bestemming.